Το bloggaki του Δημοτικού Σχολείου Εξοχής: Η Ιστορία της Εξοχής Θεσσαλονίκης

Στην Ευέλικτη Ζώνη οι μαθητές της Τρίτης Τάξης υλοποίησαν το πρόγραμμα: ‘’Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία’’. Μέσα από την καταγραφή των οδών προσπαθήσαμε να αναδείξουμε την ιστορία του χωριού μας.

Για τη συλλογή των στοιχείων επισκεφθήκαμε την Κοινότητα και την Εκκλησία της Εξοχής.

Ευχαριστούμε για την πολύτιμη βοήθεια:

Τον Πρόεδρο της Κοινότητας Εξοχής κ. Νικόλτσιο Αθανάσιο και τον υπάλληλο κ. Μανώλη Σταθόπουλο.

Τον Πάτερ Ιάκωβο, ιερέα της εκκλησίας μας.
Και την κα. Σταυρούλα Σέγκλια.

Προς το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα το Νοσοκομείο Γεώργιος Παπανικολάου, στην Εξοχή Ασβεστοχωρίου Θεσσαλονίκης, κατασκευάστηκαν από τον βρετανικό στρατό ορισμένα παραπήγματα για την επιτόπια νοσηλεία των τραυματιών.

Το 1920, μετά την εγκατάλειψή τους από τον βρετανικό στρατό, τα παραπήγματα αποτέλεσαν τη βάση για να ιδρύσει το ελληνικό κράτος το Νοσοκομείο Φυματικών Ασβεστοχωρίου. Στην απόφαση αυτή, συντέλεσε το ξηρό κλίμα της περιοχής και η ύπαρξη του δάσους ‘’Κουρί’’ δίπλα ακριβώς στο νοσοκομείο.

Η κοινότητα της Εξοχής δημιουργήθηκε το 1930, αποτελείτο αρχικά από διάσπαρτες αγροικίες που ανήκαν σε κατοίκους του Ασβεστοχωρίου και στο ελληνικό Δημόσιο. Με τη δημιουργία τού σανατορίου, για την περίθαλψη των φθισικών, η περιοχή απαλλοτριώθηκε ώστε να εγκατασταθούν οι αποθεραπευμένοι ασθενείς, οι οποίοι αρνούνταν να εγκαταλείψουν το σανατόριο λόγω των κοινωνικών προκαταλήψεων και του φόβου υποτροπιασμού της παθήσεως. Έτσι, εγκαταστάθηκαν μόνιμα, δημιουργώντας οικογένειες και επεκτείνοντας τα γεωγραφικά όρια του συνοικισμού. Οι ντόπιοι δεν καλωσόρισαν την εγκατάσταση του σανατορίου. Το θεωρούσαν αίτιο υποβάθμισης της περιοχής τους και απειλή για την υγεία τους.

Στη διάρκεια της κατοχής το σανατόριο εξακολουθούσε να λειτουργεί και έπαιξε με τη σειρά του το ρόλο του στην έκβαση του αντιστασιακού αγώνα.

Οι ασθενείς του σανατορίου, 600 σε αριθμό τότε, έκαναν μεγάλο αγώνα για να εξασφαλίσουν την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη, αλλά και την ίδια την επιβίωσή τους. Δεν δίστασαν να έρθουν αντιμέτωποι με τις δυνάμεις της Χωροφυλακής και με τους ίδιους τους Γερμανούς.

Το σανατόριο συνέχισε τη λειτουργία του και μετά την κατοχή. Οι ίδιοι οι ασθενείς έχτισαν την εκκλησία του νοσοκομείου και οικοδομούνταν διαρκώς νέα κτίρια, όπως το Πέτρινο κτίριο και το Σερραϊκό, όπου σήμερα στεγάζεται η Τεχνική Υπηρεσία του Νοσοκομείου. Το 1966 μετονομάστηκε σε Κέντρο Νοσημάτων Θώρακος Βορείου Ελλάδος και έγιναν διάφορα έργα υποδομής, όπως περίφραξη και διάνοιξη δρόμου. Το 1983 μετονομάστηκε σε Γενικό Περιφερειακό Νοσοκομείο Γ. Παπανικολάου.

Το πρώτο όνομα του οικισμού ήταν συνοικισμός Φυματοπόλεως, αργότερα μετονομάστηκε σε συνοικισμό Σανατορίου και το 1953 μετονομάστηκε σε Εξοχή.

Η Εφημερίδα της Κυβερνήσεως όπου αποτυπώνεται η μετονομασία του οικισμού.

Νεότερα μνημεία συνυφασμένα με τη σύγχρονη ιστορία της Εξοχής είναι τα παλιότερα πέτρινα κτίρια του σημερινού Νοσοκομείου Παπανικολάου. Διατηρείται η παλιά πύλη εισόδου του νοσοκομείου και το βρετανικό στρατιωτικό κοιμητήριο.

Το Δημοτικό Σχολείο Εξοχής

Ο οικισμός του Σανατορίου διαμορφώθηκε από τους τροφίμους του νοσοκομείου και των συγγενών τους. Χαρακτηριστικό του ήταν ο απομονωτισμός από την υπόλοιπη κοινωνία, λόγω της δυσκολίας επανένταξης των τροφίμων του νοσοκομείου σ’ αυτήν. Όπως ήταν φυσικό, οι κάτοικοι του οικισμού δημιούργησαν οικογένειες. Τόσο τα παιδιά των ασθενών του νοσοκομείου όσο και αυτά των κατοίκων της Κοινότητας πήγαιναν στο πλησιέστερο σχολείο της περιοχής, το οποίο βρισκόταν στο Ασβεστοχώρι.

Ο Νικόλαος Βλάχας

Τη σχολική χρονιά 1935 – 1936 απαγορεύτηκε στους μαθητές από τον οικισμό Σανατορίου να φοιτήσουν στο σχολείο του Ασβεστοχωρίου, γιατί υπήρχε φόβος μετάδοσης της φυματίωσης. Έτσι, έγινε επιτακτική η ανάγκη να διοριστεί δάσκαλος μέσα στον οικισμό. Οι εκκλήσεις των κατοίκων, με επικεφαλής τον Νικόλαο Βλάχα, έφτασαν μέχρι τον υπουργό Π. Ράλλη, ο οποίος υποσχέθηκε το διορισμό μιας δασκάλας με μηνιαίο μισθό 1.500 δρχ.

Αναμνηστική φωτογραφία για το σχολικό έτος 1948 – 1949

Το Δημοτικό Σχολείο Εξοχής ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1935 – 1936 με 25 μαθητές. Αρχικά δεν ήταν αναγνωρισμένο από το κράτος, αλλά εθεωρείτο ισότιμο με τα άλλα σχολεία. Η πρώτη δασκάλα του ήταν η Στ. Θεοδωρίδου. Το Πατριωτικό Ίδρυμα συχνά κάλυπτε τις ανάγκες του σχολείου.

Καθώς το σχολείο συγκέντρωνε τον νόμιμο αριθμό μαθητών, αναγνωρίστηκε από το κράτος και τον Δεκέμβρη του 1936 ιδρύθηκε επίσημα Δημόσιο Δημοτικό Σχολείο. Έως τότε το σχολείο λειτουργούσε ως ιδιωτικό. Πρώτη διορισμένη από το κράτος δασκάλα ήταν η Ελένη Καραντζόγλου, ο δε συγγραφέας της Ιστορίας του Δημοτικού Σχολείου Εξοχής, Δημήτριος Γιαννακάκης, ανέλαβε καθήκοντα δασκάλου το σχολικό έτος 1939 – 1940.

Παράλληλα, υπήρξε η ανάγκη στέγασης των μαθητών. Μια μερίδα κατοίκων κατόρθωσαν με την επιμονή τους και τις συνεχείς παραστάσεις τους στον Δήμο Θεσσαλονίκης να αγοραστεί ένα οίκημα, το οποίο προοριζόταν για διδασκαλείο. Αυτό ήταν και το πρώτο δημόσιο κτίριο της περιοχής.

Αναμνηστικές φωτογραφίες με φόντο το καινούριο Δημοτικό Σχολείο.

Μετά την κατοχή και τον Εμφύλιο, λίγα έγιναν για τη βελτίωση του σχολικού χώρου, ο οποίος ήταν πια ακατάλληλος λόγω της στενότητάς του και της παλαιότητάς του. Όμως το 1947 ανέλαβε Πρόεδρος της Σχολικής Εφορείας ο Γεώργιος Γεωργαντουλίδης, ο οποίος κατάφερε να βρεθούν χρήματα για την ανέγερση καινούριου διδακτηρίου. Πέραν της κρατικής επιχορήγησης, ο Γεωργαντουλίδης οργάνωσε συναυλία στο Βασιλικό Θέατρο, με σκοπό τα έσοδα να διατεθούν στην ανέγερση του νέου σχολείου.

Στις 22 Ιουνίου 1949 ξεκίνησε η θεμελίωση, η οποία ολοκληρώθηκε στις 26 Νοεμβρίου 1950, οπότε έγινε και η τελετή των εγκαινίων.

Σήμερα στην Εξοχή λειτουργούν ένα Νηπιαγωγείο κι ένα εξαθέσιο Δημοτικό Σχολείο.

Ο Ιερός Ναός του Αγίου Στεφάνου Εξοχής

Η Εκκλησία της Εξοχής ξεκίνησε να χτίζεται το 1958 και μετά από πολλές δυσκολίες της εποχής εκείνης ολοκληρώθηκε το 1970. Από τότε έως σήμερα λειτουργεί ως ενοριακός ναός, καλύπτοντας τις λατρευτικές και πνευματικές ανάγκες της Κοινότητας Εξοχής.

Πρόκειται για μια λιθόκτιστη τρίκλιτη βασιλική με ενσωματωμένο στην πλευρά της προσόψεως το επίσης λιθόκτιστο καμπαναριό. Η πρώτη Θεία Λειτουργία τελέσθηκε στις 27 Δεκεμβρίου του 1972, ανήμερα του Αγίου Στεφάνου.

Οι εργασίες ευπρεπισμού διήρκεσαν μέχρι το 1976 όταν την 1η Αυγούστου του ίδιου έτους ο Α΄ Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Διονύσιος εγκαινίασε τον Ιερό Ναό.

Οι μαθητές της Τρίτης Τάξης: Γρηγοριάδου Ρεβέκκα, Καμπάκη Δάφνη, Κερασίδου ‘Αννη, Κόμπη Ελένη, Μακρής Στέφανος, Μαλαμέτσικου Ειρήνη, Μπαλλά Μαρία, Μυλωνά Αλεξάνδρα, Μυρτολλάρι Εβίτα, Ντίνα Παρασκευή, Παράσχου Μάχη, Πατρώνης Δημήτρης, Ρωμανιά Δήμητρα, Σαρίδης Γιάννης, Σιμώνη Κατερίνα, Σταθόπουλος Νίκος, Σύρπα Φωτεινή, Σύρπας Στέργιος.

Παλιές φωτογραφίες